Een beetje geschiednis

Een groot familiehuis onder de Italiaanse zon, dat is wat de Nederlandse familie begin deze eeuw zocht aan het Lago Maggiore.

Vele onvergetelijke vakanties hadden zij al doorgebracht aan de Italiaanse meren. Met de caravan trokken de grootouders van de familie er al in de jaren ’60 op uit om wekenlang op de camping aan het Lago Maggiore te vertoeven. Alle kinderen kwamen er graag en lieten later hun eigen gezinnen kennismaken met de betoverende sfeer van de steden Stresa, Verbania, Cannobio en de bergen eromheen.

De wedergeboorte van Casa Pallanza

Tijdens een vaartochtje in 2018 langs de romantische oevers van Pallanza, trok een grote villa de aandacht. Verscholen achter een eeuwenoude Magnoliaboom, omringd door een ruime tuin en liggend aan een rustige weg was dit een verborgen parel. Een parel die weliswaar nog opgepoetst zou moeten worden. Dit was in de ogen van de Nederlandse familie perfect: een villa uit 1860 met guesthouse, een tuin direct aan het water en een eigen haven. Dit zou voldoende zijn om een gezin met aanhang, familie en vrienden te herbergen. En niet onbelangrijk: om te verhuren aan bevoorrechte liefhebbers van het Italiaanse leven en watersport.

De verbouwing werd groots aangepakt door het architectenduo uit Verbania, Mauro en Federica Bissattini. Zij gaven de villa en guesthouse een moderne touch waarbij authentieke stijlelementen werden behouden. De tuin met zijn camelia’s, palmen, vijgeboom, gigantische pijnboom en de reuze Magnolia als natuurlijke parasol, bleef zoals die was: praktisch met volop ruimte om te spelen en van de zon te genieten.

Om grote groepen en families te kunnen ontvangen werd rekening gehouden met de inrichting: een vijf meter lange terrastafel voor ‘la grande famiglia’, zeven ruime slaapkamers met eigen badkamer en diverse loungeplekken op zonnige en schaduwrijke plekken. Vooral aan sport en spel mocht het niet ontbreken. Een volleybalnet, voetbalgoaltjes, tafeltennis, tafelvoetbal; alles om jong en oud te laten genieten. De biljardkamer met daarin de biljardtafel van de oude eigenaar, een biljardkampioen uit de jaren ’50, werd in de oude staat teruggebracht.

Casa Pallanza was opnieuw geboren.

Vervelen hoeft niet

Ook het oude stadje Pallanza is de moeite waard. Het ademt nog steeds de sfeer van hoe het vroeger is geweest. Omgeven door prachtige oude villa’s met in de buurt het luxueuze Bell Epoque vijfsterrenhotel Majestic, de historische botanische tuin Villa Taranto, villa Giulia (oude hoofdkwartier van Mussolini), de kerk uit de Renaissance Madonna die Campagna met de 11e-eeuwse klokkentoren, de betoverende Villa San Remigio, en pal tegenover het huis het privé eiland van de familie Borromeo, Isolino di San Giovanni.

Naast de sfeervolle cultuur is de natuur overweldigend. Met het Val Grande Nationaal Park, de oude steden en de meren in de buurt, is de vakantie compleet. Aan Lago Maggiore hoeft niemand zich te vervelen.

Pallanza in vroeger tijden

De stad Pallanza werd gesticht in de Romeinse tijd en was eeuwenlang het toneel van vele conflicten en machtswisselingen, vanwege de strategische ligging halverwege het meer. In modernere tijden werd de Piemontese oever van het Lago Maggiore pas ontdekt door de Italiaanse hogere klassen na de onafhankelijkheid van Italië van de Oostenrijkse overheersing (1859). In de tweede helft van de 19e eeuw maakten de ontwikkeling van de spoorwegen en de groei van stoomdiensten het meer tot een steeds aantrekkelijker vakantiebestemming. Langs de kust van Arona tot Cannobio werden zomervilla’s van steeds indrukwekkendere afmetingen gebouwd, vaak door aristocraten uit Noord-Europa. Engelse, Duitse en Russische bezoekers werden aangetrokken door het milde klimaat en de romantische sfeer, beroemd gemaakt door de traditie van de Grand Tour. Tegelijkertijd werden in Pallanza een aantal prachtige villa’s gebouwd, die aan de oever van het meer bijzonder mooi waren vanwege hun bevoorrechte ligging. In deze periode werden in Noord-Italië ‘moderne’ botanische tuinen aangelegd. Exotische planten die door reizigers en Engelse tuiniers uit het Oosten naar Europa werden gebracht – azalea’s, rododendrons, camelia’s, kamferbomen en magnolia’s – verlevendigden de geometrische lay-out van de formele Italiaanse tuinen met een explosie van kleur.

Op de plek waar het huidige Casa Pallanza staat, stond oorspronkelijk een kleine villa. De oudste delen van de villa en het gastenverblijf dateren uit 1870. De twee gebouwen hoorden toen niet bij elkaar. De villa is gebouwd door een Italiaanse aristocraat. Aan het begin van de 20e eeuw werd de villa gekocht door een rijke Italiaanse familie uit Varese; een beroemde Italiaanse biljartkampioen. Ze breidden de villa uit en kochten het huis van de buren om er een gastenverblijf van te maken. In de jaren ’60 is de villa gerenoveerd. Ruim 50 jaar later kocht een Nederlandse familie het pand en restaureerde de villa, het gastenverblijf, de haven en de tuin naar moderne maatstaven.

Interessante gebouwen

Casa Pallanza wordt omgeven door historische gebouwen en tuinen:

Villa Rusconi-Clerici

Een prachtig bewaard gebleven huis uit het einde van de 19e eeuw met rijke neobarokke decoraties en een tuin in Engelse stijl. In de tuin staat een oud citroenhuis met diverse soorten citrusbomen. De tuin bevat nu een paviljoen voor recepties en bruiloften. De camelia’s kwamen vrijwel zeker van kwekerij Rovelli, destijds een van de bekendste Italiaanse telers van zuurminnende planten.

Villa Giulia

Het werd in 1847 gebouwd door Cavalier Ferdinando Branca. Hij was de beroemde maker van de Italiaanse likeur Fernet Branca. De villa heeft een majestueuze gevel met uitzicht op het meer. Het heeft loggia’s en kolommen op elke verdieping en een rond terras helemaal bovenaan. Het is gebouwd in Liberty-stijl en heeft een prachtige Engelse tuin ervoor. In 1932 is het omgebouwd tot een casino en club, maar gelukkig is Villa Giulia in 1987 aangekocht door het gemeentehuis van Pallanza en is het omgebouwd tot een culturele locatie waar tentoonstellingen, evenementen, muziek en proeverijen van lokale producten worden gehouden.

Villa Taranto

De Giardini (tuinen) van Villa Taranto zijn ontworpen door kapitein Neil McEacharn, die ze in 1931 kocht van de markiezin van Santa Elia. Hij wilde een stukje van zijn geliefde Schotland reconstrueren door een voorbeeldige Engelse tuin te creëren waarin twee belangrijke factoren zouden samensmelten: schoonheid en plantkunde. De naam werd gekozen ter ere van de nagedachtenis van een van zijn voorouders, maarschalk McDonald, die door Napoleon tot hertog van Taranto werd benoemd. Het werk duurde 9 jaar, in die tijd werd een innovatief irrigatiesysteem gebouwd waarmee water rechtstreeks uit het meer kon worden gehaald. Fonteinen, terrastuinen, een wintertuin, moerassen en poelen voor waterlelies en lotusbloemen werden ook aangelegd. De Giardini di Villa Taranto strekken zich uit over een gebied van ongeveer 16 hectare met ongeveer 1.000 uitheemse planten en 20.000 variëteiten en soorten van bijzondere botanische waarde.

Villa San Remigio

Deze villa dateert uit het begin van de 20e eeuw, werd gebouwd om de grote liefde tussen markies Silvio della Valle di Casanova, een dichter en muzikant, en de Ierse schilder Sofia Browne te symboliseren. Villa San Remigio verrijst op de heuvel van Castagnola, tussen de 17e-eeuwse kerk met dezelfde naam en de tuinen van Villa Taranto. De villa heeft gevels in Lombardische barokstijl en karakteristieke balkons die worden ondersteund door een rotstunnel met een zuilengalerij die als wintertuin wordt gebruikt. Het park herbergt majestueuze bomen, terrassen, trappen en oude sculpturen. Het omvat ook een middeleeuwse moestuin, een boomgaard, de Tuin van de Uren, de Tuin van Vreugde, de Tuin der Herinneringen en de Tuin der Zuchten.

Het eiland

Voor Casa Pallanza, ongeveer 30 meter van de kust, ligt het eiland ‘Isolino di San Giovanni’. De eerste vermeldingen van Isolino di San Giovanni zijn te vinden in de documenten van keizer Otto III aan het einde van de 10e eeuw – toen heette het Isola di Sant’Angelo. Op het eiland was er een kasteel en een kapel gewijd aan de aartsengel Michaël, die waarschijnlijk de naam aan het hele eiland heeft gegeven. Later werd de kapel verwoest en werd de naam van het eiland veranderd in San Giovanni, naar de naam van de kapel met het lettertype van Johannes de Doper (San Giovanni Battista).

Halverwege de 12e eeuw werd het eiland eigendom van de graven van Barbavar – dit staat vermeld in de documenten van keizer Frederik Barbarossa. En aan het einde van de 16e eeuw besloot de lokale adellijke familie Borromeo om een ​​College van Varnavites te stichten op Izolino di San Giovanni. Ze wisten het eiland in 1632 te kopen, tegelijkertijd werd hier een villa gebouwd en een tuin aangelegd. Het Palazzo Borromeo en het omliggende park kregen hun huidige uiterlijk na de wederopbouw van het midden van de 19e eeuw. Misschien wel de beroemdste bewoner was de Italiaanse dirigent Arturo Toscanini, die hier van 1927 tot 1952 woonde. Tegenwoordig zijn Isolino di San Giovanni en Palazzo Borromeo in privébezit en gesloten voor het publiek.